Spirometria w czasie pandemii COVID-19

Spirometria to podstawowe badanie, które pozwala ocenić stan płuc oraz zdiagnozować wiele schorzeń układu oddechowego.  Jest ona też nieodzownym elementem życia już zdiagnozowanych pacjentów do monitorowania postępów leczenia oraz kontroli stanu płuc. Tylko w Polsce na astmę choruje ok. 4 miliony osób, na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc 2,5 miliona.
 

Mniej wykonywanych badań

Niestety podczas gdy eksperci ostrzegają, że wirus Covid-19 jest najbardziej niebezpieczny dla tych właśnie osób, Polskie Towarzystwo Alergologiczne na czas pandemii zaleca ograniczenie wykonywania spirometrii do minimum. Dlaczego? Podczas badania spirometrem pacjent wydycha dużo większe ilości powietrza niż podczas zwykłego oddechu, opróżniając niemal całe płuca. Badanie więc uznano za niosące zbyt duże ryzyko dla personelu i innych pacjentów. Natomiast w sytuacjach gdy wykonanie spirometrii jest niezbędne, zostały nałożone bardzo rygorystyczne obostrzenia mające na celu przestrzeganie najwyższych zasad bezpieczeństwa i higieny. Osoby wykonujące badanie powinny mieć na sobie jednorazowy kombinezon, przyłbicę, maskę ochronną FFP2 lub FFFP3 oraz jednorazowe rękawiczki. Po wyjściu pacjenta powinno się zdezynfekować spirometr i  powierzchnie dookoła pacjenta oraz wietrzyć pomieszczenie przez ok. 30 minut. Należy również pamiętać, że badanie spirometryczne trzeba wykonywać przy użyciu materiałów jednorazowych, takich jak filtr do spirometru, ustnik, czy klips na nos. Użyty filtr do badań najlepiej gdy jest jednorazowy, wysoce antybakteryjny i antywirusowy. W związku z powyższym spirometria obecnie generuje wysokie koszty, których nie pokrywa refundacja. Dlatego wiele gabinetów znacznie zmniejszyło wykonywanie badań spirometrycznych lub całkowicie z nich zrezygnowało. W praktyce spirometrię obecnie wykonuje się tylko w ramach lecznictwa szpitalnego i to w ograniczonym stopniu.

Możliwości dla pacjenta              

Pacjenci z przewlekłymi schorzeniami układu oddechowego zostali pozostawieni samemu sobie. Zdarza się, że nie mogą uzyskać recepty na niezbędny lek bez wyniku badania spirometrycznego. Co więc może zrobić pacjent? Liczenie na to, że pandemia zaraz się skończy nie jest zbyt mądrym rozwiązaniem, bo choroby płuc są to niebezpieczne. Astma uznawana jest obecnie za jedną z najpoważniejszych chorób cywilizacyjnych, natomiast na POChP rocznie w samej Polsce umiera 15tys. osób, często przez zbyt późną diagnozę i podjęcie leczenia.

Niektóre ośrodki oferują badanie spirometryczne w ramach telemedycyny. Pacjentowi wysyłany jest do domu zdezynfekowany spirometr, a następnie wykonuje on badanie samodzielnie słuchając instruktażu lekarza, z którym musi się połączyć. Jednak ośrodków oferujących taką usługę jest niewiele. Innym wyjściem jest zakup spirometru do użytku domowego. Zakup profesjonalnego wiarygodnego urządzenia to wydatek rzędu ok. 1000zł. Takim spirometrem jest na przykład Spirobank Smart. Spirometr ten jest niewielki i poręczny, bardzo łatwy w obsłudze samodzielnie w domu, a jednocześnie spełnia wszystkie standardy urządzenia medycznego.

Spirometria samodzielnie w domu

Badanie spirometryczne nie jest trudne, jednak trzeba się go nauczyć. Łatwiej mają pacjenci, którzy wykonują okresowo badania płuc, gdyż mają już wprawę. Osoby, które pierwszy raz mają styczność ze spirometrem potrzebują chwili na naukę, jednak jest to umiejętność do opanowania dla każdego. O tym jak powinno przebiegać badanie za pomocą spirometru szerzej tutaj. Nowoczesne spirometry domowe mają dedykowane aplikacje, które obrazują i mobilizują pacjenta, by wykonać odpowiedni wydech.
 

Przeciwwskazania

Pacjent, który zakupił spirometr i zamierza samodzielnie wykonać badanie, musi pamiętać o kilku przeciwskazaniach, które wykluczają badanie. Podczas intensywnego wydechu zwiększa się bowiem ciśnienie, co może być w niektórych przypadkach niebezpieczne. Takimi przeciwwskazaniami są:

• przebyty udar lub zawał w ciągu ostatniego miesiąca,
• operacje lub zabiegi okulistyczne przebyte w ciągu 3 miesięcy,
• tętniaki,
• nadciśnienie od 180mm Hg,
• wzmożone ciśnienie wewnątrzczaszkowe,
• padaczka,
• zaburzenia rytmu serca.

Spirometr do użytku domowego 
Spirobank SMART